Neem een warme douche, bad of kruik.

Luisteren naar je lichaam klinkt simpel – en dat is het ook. Maar, er zit bij de meesten zwangere wel iets in de weg. En dat is ons hoofd. Gedachten, overtuigingen, kennis van anderen. Zo opgestapeld zijn er veel ideeën over ‘hoe het moet’, die tijdens je bevalling misschien wel heel anders uitpakken.

Je hoofd komt in de weg te staan van het geboorteproces, dat meer dan wat ook  maatwerk is. Zeker: er zijn vuistregels, er zijn patronen. En boven alles is er maar één van jou en één van jouw kindje, die samen de geboorte tot stand brengen. Je kindje weet het en jij weet het. Alleen jij hebt in je leven al veel kennis en informatie verzameld, die je nu voor een deel van je af moet schudden. De grote kunst is om al die gedachten te laten voor wat ze zijn. Uit je hoofd en in je lijf te komen, hoe onlogisch je lijf ook lijkt te zijn.
Dat gevoel van vertrouwen is vaak de sleutel naar de goede ondersteuning in precies dát moment.

Zorg dat je op een plek bent waar je je fijn voelt en met mensen bent, bij wie je je op je gemak voelt.

Laat je masseren op pijnlijke plaatsen (meestal de rug) of laat iemand hier tegendruk geven. Deze tegendruk verzacht vaak de pijn.

Concentreer je tijdens de wee op je ademhaling. Adem door je neus in en blaas door je mond uit. Doe tussen de weeën door je ogen dicht en probeer tot rust te komen.

Een TENS (Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie) is een apparaatje dat kleine stroomstootjes geeft en dat je zelf kunt bedienen. Het stimuleert de aanmaak van endorfine en blokkeert de pijnprikkels via plakkers op de onderrug. De TENS kan helpen om de pijn tijdens de bevalling te verminderen en heeft geen bijwerkingen of gevolgen voor je kindje. Je moet een TENS-apparaatje zelf huren of aanschaffen. Tip: informeer bij je zorgverzekering naar vergoeding.

Het aannemen van verschillende houdingen tijdens de ontsluiting of de uitdrijving kan de pijn verlichten. Dit kan zittend, liggend, hangend of lopend zijn. Doe waar jij je prettig bij voelt. Op het plaatje zie je verschillende voorbeelden van houdingen.

Pethedine is een morfinepreparaat die bij voorkeur gebruikt wordt in het begin van de bevalling als sedatie. Deze pijnmedicatie wordt door middel van een injectie in je been gegeven en werkt ongeveer 3 tot 4 uur. In deze tijd kan je een verschil merken in de pijn maar ook dat je tussen de weeën slaperig en of minder alert bent. Je hebt het voordeel dat het de toppen van de weeën haalt maar het nadeel is dat je mogelijk niet alles helder ervaart. Omdat het middel 3-4 u werkt wordt het niet persé  geadviseerd aan het einde van de bevalling

Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een infuus in de arm, dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.

Voordelen van remifentanil

• remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten
• remifentanil verdooft de pijn ongeveer even goed als pethidine
• na de bevalling is remifentanil snel uit je bloed verdwenen

Nadelen van remifentanil

• remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel het eerste uur na toedienen zorgvuldig in de gaten worden gehouden
• het is nog niet goed onderzocht welk effect remifentanil op de borstvoeding heeft

Wat is een ruggenprik?
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met pijnstillende medicijnen. Hierdoor verdwijnt de pijn vaak grotendeels. Onder verdoving brengen ze een naald in de rug, waardoor ze een dun slangetje in je rug kunnen plaatsen. Ze verwijderen de naald, waarna het slangetje achterblijft. Door het slangetje krijg je constant pijnstillende medicijnen toegediend. Een ruggenprik werkt binnen 15 minuten.

Voor- en nadelen
Het voordeel van een ruggenprik is dat 95% van de vrouwen geen pijn meer voelt tijdens de weeën. In tegenstelling tot pethidine word je niet suf of slaperig van een ruggenprik. Voor zover bekend heeft een ruggenprik geen nadelige gevolgen voor het kind of het geven van borstvoeding.
Nadelen van een ruggenprik zijn dat deze soms maar aan één kant werkt (5%) en dat de ruggenprik dan opnieuw geplaatst moet worden. Vaak duurt het persen met een ruggenprik langer, waardoor je een grotere kans hebt op een bevalling met een vacuüm (zuignap). Omdat de natuurlijke reacties van het lichaam op pijn onderdrukt worden, zwakken de weeën vaak af. Het is dan nodig om extra medicatie te geven om weer krachtige weeën te krijgen. Dit gebeurt via een infuus, dat ze standaard geven bij een ruggenprik. Je moet namelijk vocht toegediend krijgen om te voorkomen dat je bloeddruk te laag wordt. Daarnaast krijg je standaard een blaaskatheter, omdat je door de verdoving niet meer goed voelt dat je moet plassen. Je lichaamstemperatuur kan ook stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig te bepalen of dit komt door de ruggenprik of door koorts als gevolg van een infectie. Soms krijg je dan preventief antibiotica. Er bestaat dan een kans dat ook je kindje opgenomen moet worden en behandeld moet worden met antibiotica.

Voor een informatiefilmpje over pijn klik hier.

Vanaf december 2021 is deze vorm van pijnbehandeling iets veranderd. Voorheen kregen vrouwen een continue infusie van de pijnstilling via de catheter in de ruggenprik. Vanaf nu is dit gewijzigd naar een PIEB (intermitterende medicatie afgifte) met een PCA functie (waarbij je jezelf een bolus kunt geven, net zoals bij de remifentanil). De mogelijke voordelen zijn betere pijnstilling, meer bewegingsruimte en grotere patiententevredenheid. Hiermee heeft het JBZ een ‘state of the art’ vorm van pijnstilling binnen de geboortezorg.